"Op mijn 62e voelde ik me een jonge bejaarde," vertelt Aart Marchal. Al vanaf zijn jeugd kampte hij met vreemde vermoeidheidsklachten, tot zijn vrouw er op zijn 50e bij toeval achter kwam dat hij soms niet ademde tijdens het slapen. Wat bleek? Hij leed aan apneu. Een goede behandeling liet lang op zich wachten, maar sinds kort is er een hulpmiddel dat de klachten vermindert. "Ik kan eindelijk weer eens voorzichtig aan mijn conditie werken."
Aanvulling 14 maart 2016: het hieronder genoemde hulpmiddel bij apneu 'Nightbalance' wordt sinds 2016 niet langer vergoed. In het basispakket zit nog wel een vergoeding voor een zogeheten OSAS- of MRA-apparaat.
Apneu is meer dan 'gewoon' snurken. Bij deze aandoening ontspant onder andere de tong tijdens het slapen en blokkeert de luchtweg. Hierdoor kan de ademhaling voor een korte periode stoppen. Dit leidt tot een verstoorde nachtrust en kan leiden tot een daling van het zuurstofgehalte in het bloed. Het lichaam wordt ontregeld, met overmatige vermoeidheid, vaak hevig snurken, slaperigheid overdag, geheugenstoornissen en prikkelbaarheid tot gevolg. Op termijn kan apneu onder andere hartklachten, herseninfarcten, diabetes en depressies veroorzaken.
Diagnose
De diagnose 'apneu' wordt nog niet altijd snel gesteld door artsen. Vaak zijn de klachten heel algemeen, zoals ook bij Marchal het geval was. "Ik had vaak last van onverklaarbare extreme vermoeidheid, hoofdpijn, duizeligheid, spierpijn, hartritmestoornissen en noem maar op. Slechte concentratie en langdurige oververmoeidheid zorgde er uiteindelijk voor dat werken niet meer ging. Ook mijn grootste hobby, blaasinstrument spelen in orkesten, heb ik op moeten geven. Als 62-jarige voelde ik mij een soort jonge bejaarde."
Pas toen de vrouw van Marchal erachter kwam dat hij niet ademde tijdens zijn slaap, werd de diagnose apneu gesteld. "Dit verklaarde de klachten die ik al véél langere tijd had. De onbekendheid met apneu en de symptomen zorgde dat het lang duurde voor ik behandeld werd. Daarom zet ik mij ook als vrijwilliger voor de apneuverening, die veel aandacht besteed aan het verbeteren van de voorlichting, bijvoorbeeld via informatie op de website."
Tennisbal op je rug
Als apneu wordt ontdekt, zijn er verschillende manieren om het te bestrijden. Voorbeelden zijn een speciale MRA-beugel om te voorkomen dat de tong de luchtweg blokkeert en een CPAP-apparaat, waarbij je slaapt met een masker op zodat de luchtweg open blijft. Naast beugel- en CPAP-therapie om apneu tegen te gaan, is er nu ook een therapie om rugslapen te voorkomen, de zogenaamde positietherapie. Uit onderzoek blijkt namelijk dat de klachten veel erger zijn wanneer mensen op hun rug slapen.
Marchal herkent dit. "Bij mij hielp het masker wel, maar alleen als ik op mijn zij sliep. Zodra ik op mijn rug lag, kreeg ik alsnog last van de apneu." In sommige gevallen wordt daarom aangeraden om een tennisbal in de rug van je nachthemd te naaien, zodat je niet op je rug kan liggen. Maar dat is verre van comfortabel. En Marchal sliep er zelfs mee op zijn rug zonder er wakker van te worden.
Nieuwe behandeling
Gelukkig is er tegenwoordig een nieuw apparaatje op de markt. Nightbalance is ongeveer zo groot als een iPod en wordt met een band rond het middenrif gedragen. Het apparaatje meet wanneer je op rug ligt en gaat dan licht trillen. Sterk genoeg om je te laten omdraaien, maar licht genoeg om je niet wakker te maken. Hierdoor wordt je slaap niet verstoord en heb je ook minder last van de apneu.
Ook Marchal gebruikt het nu. "De klachten zullen vooral de eerste drie jaar verminderen. Daarna weet ik pas welke schade eventueel blijvend is. Vooralsnog heeft de Nightbalance mijn leven al aardig positief beïnvloed. De periodes dat ik op mijn rug slaap, zijn met 75% afgenomen. Daardoor merk ik dat de vermoeidheid minder wordt. Ik hoef nu niet meer standaard 's middags twee uur bij te slapen en probeer heel voorzichtig aan mijn conditie te werken door te wandelen en te fietsen."
Sinds kort wordt de Nightbalance vergoed door Zilveren Kruis. Heb jij ervaring met apneubehandelingen? Deel je ervaringen dan onder dit blog.
